Kleuters tegen kwalen

Kleuters tegen kwalen brengt oud en jong prachtig bij elkaar

Omroep Max had de afgelopen weken een flink succes te pakken met het tv-programma ‘Kleuters tegen kwalen’. In deze Nederlandse versie van het Engelse ‘Old People’s Home for 4 Years Old’, werden negen ouderen uit een zorghotel in de Achterhoek samengebracht met een groep kleuters. Het was een sociaal experiment, om te bepalen of de bezoekjes van de kinderen en het samen leuke dingen doen invloed hadden op de mentale en fysieke gezondheid van de bewoners. 

Een groep specialisten in de ouderengeneeskunde bracht de resultaten in kaart en die waren enorm hoopgevend. In de laatste aflevering bleek uit een aantal testen dat de ouderen zich na zes weken gezelligheid van de kleintjes fitter en gelukkiger voelden. En dat niet alleen, het leverde ook bijzondere televisie op.

Ontroerend én confronterend

De reacties van de kijkers op onder andere Twitter waren eensgezind: wat een mooi programma! Het was om blij van te worden, maar tegelijkertijd ontroerend én confronterend. Want de onderzoeken aan het begin van het programma lieten zien dat de meeste ouderen licht depressief waren en het leven niet echt meer leuk vonden. Ook met hun fysieke gezondheid was het vrij slecht gesteld. Het verdriet om het verlies van zelfstandigheid, het niet meer thuis kunnen wonen en de eenzaamheid waren schrijnend. Maar de kleuters lieten de bewoners weer genieten en brachten hen letterlijk in beweging. Een geslaagd experiment dus, maar het blijft moeilijk te verteren dat ouder worden met zoveel depressieve gevoelens gepaard kan gaan.

Mevrouw van Doorn

Bewoners en namen

Eén van de meest opvallende deelnemers aan het experiment was de 79-jarige mevrouw van Doorn. In de eerste aflevering zei ze heel stellig dat ze het allemaal maar niets vond. Ze woonde nog maar zes weken in het zorghotel, kende bijna niemand en moest erg wennen. Met haar man reisde ze de halve wereld over en nu die er niet meer was, was niets meer echt leuk. Ze keek dan ook niet uit naar de komst van de kleuters. “Ik heb niks met kleine kinderen. Eigenlijk heb ik er geen zin in. Ze zijn maar vier jaar joh, wat verwacht je nou?” Aan het eind van de dag verzuchtte ze: “Ze zijn er morgen wéér!” Maar in de loop van de afleveringen veranderde deze mopperende dame totaal. Ze begon steeds meer te lachen, deed vol enthousiasme mee met het dansen vanuit haar rolstoel en kreeg uiteindelijk tot haar plezier de leiding bij het maken van een groot schilderij. Terwijl ze eerder zei knutselen echt niet leuk te vinden ( “Ik ben absoluut niet creatief. Altijd broddelwerk, vreselijk”). Bij de eindtesten bleek dat ze er mentaal en fysiek flink op vooruit was gegaan. Uit angst om te vallen kwam ze eerst zelden uit de rolstoel, maar nu liep ze een stukje los, zonder rollator. En ze was een stuk opgewekter. “Ik weet echt niet waar het aan ligt”, zei ze aanvankelijk nog. Maar later benoemde ze duidelijk dat ze het contact met de kleuters zou missen. Een mens kan dus veranderen en het ontroerde mij enorm.

Opvallende veranderingen

Maar er waren meer ouderen die een metamorfose ondergingen. Mevrouw van Rooij (92), een voormalig lerares Engels bijvoorbeeld. Ze vond het moeilijk dat ze niet meer goed kon lopen na haar herseninfarct. Het hoefde allemaal niet meer zo van haar, ze was erg passief. In het programma vertelde ze dat ze zich verbaasde over hoe lief de kleintjes waren. Zelf had ze niet van die knuffelkinderen. “Die waren een beetje afstandelijk, dat ben ik zelf trouwens ook.” Ze gaf aan dat ze wel wat meer liefde voor anderen zou willen voelen. “Ik vind het al snel saaie mensen. Dat deugt niet bij mij. Ik moet iemand hebben waar ik mee kan praten. En een heel klein kleutertje is snoezig om te zien, maar je kunt er geen gesprek mee voeren.” Na de eerste ochtend was ze doodmoe en viel in de stoel in slaap. Maar hoe vaker de kleuters langskwamen, hoe vrolijker ook mevrouw van Rooij werd. Ze genoot van de kinderen en ook van de knuffels. “Die kleintjes hebben me echt iets gedaan.” Het leverde haar niet alleen veel kleine vrienden op, maar ook een vriendschap met mevrouw van Balveren.

Kaartenactie voor meneer Berendsen

En dan meneer Berendsen, waar zelfs een kaartenactie voor is gestart. Hij heeft geen broers en zussen, geen familie en geen vrienden. Een relatie zat er niet in. “Dat lukte niet. Het was altijd “nee””, vertelde hij somber. Zijn sociale leven beperkte zich tot het zorghotel en hij voelde zich vaak eenzaam. Het verhaal raakte veel kijkers. In eerste instantie bleef hij nog wat op de achtergrond als de kleuters kwamen, maar in de loop van de tijd ontwikkelde zich een vriendschap tussen de vierjarige Fenna en meneer Berendsen. Ze gingen samen een taartje eten en genoten zichtbaar van het contact. Na afloopt van het programma vertelde hij: „Of ik het leven nu leuker ben gaan vinden? Zeker, er is meer afleiding.” Want al zijn de opnamen achter de rug, sommige nieuwe vierjarige vrienden en vriendinnen komen nog steeds langs en hij krijgt enorm veel post.

De conclusie is dan ook dat het contact tussen de kleuters en ouderen in dit zorghotel een groot succes was, zowel voor de betrokkenen als voor omroep Max. Een experiment dat niet alleen herhaling verdient op tv, maar vooral ook in andere zorginstellingen.

Meer initiatieven

ouderen en kinderen samenHet samenbrengen van kinderen en ouderen is overigens niet nieuw. In Ruinen gymnastieken ouderen één keer in de drie weken samen met peuters in dorpshuis ’t Neie Punt. Daar kijkt iedereen halsreikend naar uit. In Kloosterburen hebben de bewoners van Oldeheem veel contact met kinderdagverblijf Lutjeheem. En de samenwerking tussen Kinderopvang Boartershiem en zorgcentrum Leppehiem in Akkrum is al ruim drie jaar geleden begonnen. Eigenaresse Nienke van den Berg koos er heel bewust voor om haar kinderdagverblijf te vestigen in het pand van Leppehiem, zodat er interactie zou ontstaan tussen de beide leeftijdsgroepen. In eerste instantie ging het vooral om spontane contacten, maar de samenwerking krijgt steeds meer vorm.

Boartershiem en Leppehiem

“Twee keer per maand komen er een paar bewoners van de naast ons gelegen gesloten afdeling voor mensen met een dementie bij ons op bezoek,” vertelt pedagogisch medewerkster Diana Paulusma van Boartershiem. “Dan gaan we met elkaar verven of liedjes zingen. Het is prachtig om te zien wat het losmaakt. Eén van de begeleiders van Leppehiem kwam vertellen dat een oude mevrouw een dag na haar bezoek aan ons wakker was geworden en had gezegd “Wat een lieve kinderen toch”, waarna ze ging neuriën. Normaalgesproken wist ze eigenlijk nooit meer wat ze een dag eerder had gedaan, maar nu dus wel.” De kleine kinderen zorgen voor herinneringen aan vroeger, maar ook voor veel fonkelende ogen. Zowel de peuters als de ouderen genieten enorm van het samen dingen doen. Voor de kinderen zijn het allemaal pake’s en beppe’s (opa’s en oma’s) en er wordt veel geknuffeld.

Van elkaar leren

spelen in zandbakDat fysieke contact is voor de bewoners heel belangrijk, want hoe vaak worden die nog liefdevol aangeraakt, anders dan tijdens de verzorging? De kleintjes leren om respectvol met ouderen om te gaan door ‘u’ te zeggen, geduldig te zijn en zich aan te passen bij hun tempo. De groep van het kinderdagverblijf bestaat uit twaalf kinderen en die gaan om de twee weken op bezoek bij de bewoners van De Serre, ook een afdeling voor mensen met een dementie. Dan gaan ze met elkaar gymmen, boekje lezen of knutselen. “Wij zijn ons steeds meer gaan verdiepen in het onderwerp ouderen en in dementie in het bijzonder,” vertelt Diana. “Daardoor weten we beter hoe we ermee om moeten gaan. Voor advies kunnen we altijd terecht bij de activiteitenbegeleiders van Leppehiem. Soms komen onze oudste kinderen ook met vragen. Dan leggen we hen uit waarom die ‘pake’ of ‘beppe’ op een bepaalde manier reageert.”

Speciale vriendschappen

Het Fermidden is de grote zaal waar alle bewoners uit het verzorgingshuis koffiedrinken en eten. Iedere maand verzorgen de kinderen Boartershiem een thema-afsluiting voor de ouderen. Verder is er veel spontaan contact. “Als wij buiten gaan wandelen, lopen we door het Fermidden”, vertelt Diana. “Daar trekken we altijd ruim de tijd voor uit, omdat er dan eerst geknuffeld moet worden met de bewoners. Oud en jong trekt heel erg naar elkaar toe, er zijn speciale vriendschappen en de interactie is supermooi om te zien! Ook tussendoor komt er regelmatig een pake of beppe op bezoek om knutselmateriaal te brengen zoals een leeg potje of wc-rollen en we doen veel activiteiten samen: pepernoten bakken, Sinterklaas vieren, lampionoptocht met Sint Maarten. De samenwerking wordt steeds beter, maar Leppehiem en Boartershiem zijn van plan de handen nog meer ineen te slaan. Het doel is om wekelijks activiteiten in kleinschalige vorm aan te bieden. Het programma ‘Kleuters tegen kwalen’ heeft ons gemotiveerd om nog meer te gaan ondernemen met beide doelgroepen samen.”

Mij is wel duidelijk dat jonge kinderen en ouderen een gouden combinatie is. Ik hoop dat ‘Kleuters tegen kwalen’ nog andere samenwerkingen oplevert en dat het programma een vervolg krijgt. Wil je de afleveringen terugkijken? Klik dan hier.

 

Deel dit artikel

Full 2
Culinaire routes
De leukste restaurants, de meest verfijnde smaken, de eerlijkste gerechten.
Full 2
Full 2
Fiets, wandel- en vaarroutes
Kom lekker in beweging en loop of fiets een mooie route!
Full 2
Full 2
Er op uit
Nederland is veelzijdiger dan je denkt. Laat het dagelijkse leven even achter je en geniet!
Full 2
Full 2
Schrijf mee
Vertel jij graag mooie verhalen? Schrijf dan mee met de redactie van 50+
Full 2
previous arrow
next arrow
Scroll naar boven
Scroll naar top